سلامت نیوز:مدیر کل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست میگوید: فعالان محیطزیست در ایران قصد دارند به شکل نمادین از ترکیه به دادگاه لاهه شکایت کنند. موضوع شکایت طرحهایی است که دولت ترکیه در سالهای اخیر انجام داده و به دنبال اجرای آنها ۸۰میلیون متر مکعب آب کشورهای همسایه را از آن خود کرده است.
به گزارش سلامت نیوز، آرمان نوشت: رویکردهای نوین به محیطزیست مشکلات این حوزه را نه بخشی که منطقهای و حتی بینالمللی توصیف میکند. اقدامات مخرب یک دولت میتواند محیطزیست منطقه و حتی جهان را به مخاطره بیندازد. گرد و غباری که در سالهای اخیر در منطقه خاورمیانه تشدید شده خود نمونه بارز این مساله است. گرد و غباری که هوای استانهای غربی، جنوبی و شرقی ایران را آلوده میکند اغلب منشأ خارجی دارد. از طرفی بیثباتیهای سوریه و عراق مزید بر علت شده تا راهکاری برای از بین بردن کانونهای گرد و غبار اندیشیده نشود و از طرف دیگر اقدامات دولت ترکیه به ویژه سدسازیها در بالادست رودهای مشترک به پدیده گرد و غبار در منطقه دامن زده است.
بر اساس تحقیقات انجام شده گرد و غبار، عامل افزایش بیماری مننژیت، تب دره، آسم، بیماریهای ویروسی و آسیبزا برای DNA، سلولهای پوست و ریه است. به کلام ساده بحران ریزگردها وارد مرحله حاد و خطرناکی شده است و از آنجا که بخش عمده آن ریشه بینالمللی دارد، وقت آن است که سازمان ملل و جامعه جهانی به صورت جدی با متخلفان و افرادی که به این امر دامن میزنند، برخورد کنند. این در حالی است که ایران روی کمربند گرد و خاک جهان قرار دارد. بنابراین درگیری با توفان ریزگرد پدیدهای جدید و دور از انتظار نیست، اما به دلیل درگیریها و ناآرامیهای بینالمللی در خاورمیانه این پدیده در ایران تبدیل به یک بحران جدی زیستمحیطی شده است.
شکایت از ترکیه به لاهه
چندی پیش معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت از محیطزیست گفت: «ترکیه با ساختن سدها و انحصار آبهای دجله و فرات سرمنشأ این بحران در ایران است. در حقیقت دولت ترکیه از وضعیت امنیتی کشورهای منطقه که درگیر گروههای تروریستی داعش و تکفیری هستند سوء استفاده کرده و با سدسازی روی دجله و فرات به تشدید کانونهای گرد و غبار در عراق دامن زده است.» ترکیه با انحصار آب دجله در حال نابودی تالاب هورالعظیم است، دجله مستقیما از ترکیه وارد عراق شده و بعد از آبیاری این کشور، سرانجام به تالاب هورالعظیم در غرب استان خوزستان میرسد، در حقیقت عمده آب ورودی این تالاب مرزی با ایران از طریق دجله و فرات تامین میشود. هورالعظیم تنها باقیمانده تالابهای بزرگ بینالنهرین و شاهدی زنده بر اقوام و تمدنهای مختلفی از بدو خلقت تاکنون است. در همین راستا برای تشدید فشار روی ترکیه، از سوی کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان «پویش میانرودان» راهاندازی و ساماندهی شده است. این حرکت قصد دارد با جلب توجه فعالان محیطزیست کشورهای ترکیه، عراق و سوریه مقابله با اقدام ترکیه را به عنوان یک مطالبه جدی منطقهای و خطای آشکار مدیریتی این دولت در محاکم بینالمللی همانند دادگاه لاهه مطرح کنند. در این زمینه مدیرکل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست درباره علت تشکیل این کمپین گفت: کمپین «میانرودان» شکل گرفته است تا کشورهایی را که مسبب اصلی تشدید چشمههای تولید گرد و غبار و کانونهای بحرانی فرسایش بادی هستند، در پیشگاه انظار عمومی تحت فشار قرار دهد.
کنشگران و فعالان محیطزیست با کمک سازمانهای مردم نهاد محیطزیستی کشورهای عراق، ترکیه، سوریه، کویت و... این کمپین بینالمللی را تشکیل دادند و تلاش میکنند مساله گرد و غبار را به یک مساله فرامنطقهای تبدیل کنند. محمد دوریش با تاکید بر اینکه سازمان ملل بحرانی بودن این مساله را پذیرفته است، ادامه داد: تیر سال گذشته دبیرکل سازمان ملل به همراه 53 نفر از وزرای محیطزیست کشورهای منطقه وارد تهران شدند تا این مساله را در عالیترین سطح مورد بررسی قرار دهند. این کمپین و بیانیه میتواند کمک کند تا فشار بیشتری به کشور ترکیه و عربستان اعمال شود. او با اشاره به خسارتهای جدی زیستمحیطی اقدامات ترکیه ادامه داد: ترکیه در قالب طرح گاپ ۸۰میلیون متر مکعب آب کشورهای همسایه را ربود. شاید بتوان این اقدامات را به شکل نمادین در دادگاه بینالمللی لاهه به عنوان یکی از روشهای تشدیدکننده نسلکشی مطرح کرد، همانطور که چندی پیش دوستداران محیطزیست درباره کمپانی و محصولات GMO تراریخته این کار را انجام دادند. مدیرکل مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیطزیست در پاسخ به این سوال که موضع ترکیه درباره تبعات منفی اقداماتش چیست، تشریح کرد: ترکیه اذعان میکند این آب از قلمرو کوهستانی ترکیه نشات میگیرد، در نتیجه فقط به ترکیه تعلق دارد، همان طور که کشورهای منطقه هم منابع نفتی خود را با ترکیه به اشتراک نمیگذارند، ترکیه هم منابع آبی را از آن خود میداند. ترکیه تاکنون صد در صد از آب فرات و ۶۰درصد از آب دجله را تصاحب کرده است. اکنون هم قصد دارد ۴۰درصد باقیمانده آب دجله را نیز غصب کند. به گزارش ایلنا، درویش ادامه داد: متنی توسط گروهی از صاحبنظران حوزه محیطزیست خطاب به دبیر کل سازمان ملل آماده شده است و در حال جمعآوری امضاهای آن هستند. پویش «میانرودان» با 80هزار امضا قصد دارد با ارائه این اعتراضنامه به سازمان ملل متحد و یونسکو از ترکیه به دلیل بستن آب دجله و فرات که موجب بروز بحرانهای اجتماعی، سیاسی و محیطزیستی شده، شکایت کند. دوستداران محیطزیست میتوانند با پیوستن به این کمپین و امضا شکایت نامه مذکور ضمن افزایش بار روانی در دادگاه لاهه، برای نجات میان رودان و جلوگیری از ادامه بلند پروازیهای دولت ترکیه موثر باشند.
زیان زیستمحیطی ایران از وضعیت منطقه
یک عضو فراکسیون محیطزیست مجلس درباره اقدامات بینالمللی در جهت مهار مشکلات محیطزیستی در کشور به «آرمان» میگوید: تاکنون اقدامات فراوانی از سوی سازمان حفاظت محیطزیست در بعد بینالمللی برای مهار نارساییهای موجود با انجام نشستهای فراوان با کشورهای همسایه برای مهار ریزگردها انجام شده است. زهرا ساعی میافزاید: کانون ریزگردها در کشورهای همسایه هستند. با بررسی وضعیت کشورهای همسایه باید دانست که مقوله محیطزیست جزو اولویتهای نخست این کشورها نیست. برای مثال کشور عراق درگیر جنگ داخلی است و در این شرایط به محیطزیست توجه نمیشود. به گفته او کانون ریزگردها در مناطق جنگی قرار گرفتهاند. در منطقه، عربستان، اردن، سوریه، عراق و ایران در گیر مساله ریزگردها هستند. این عضو فراکسیون محیطزیست مجلس میگوید: برای مهار مشکلات محیطزیستی باید با همکاری بینالمللی بتوان مشکلات را حل و فصل کرد. اگر تاکنون کشور به لحاظ بینالمللی در حل مشکلات منطقهای موفق نبوده به دلیل درگیریها و نا بسامانیهای موجود در کشورهای همسایه است. ساعی تاکید میکند: تیره بودن روابط با برخی از کشورها همچون عربستان و اردن باعث بروز خسارتهای محیطزیستی برای ایران شده است. به گفته او هم اکنون با همکاری سازمانها و نهادهای داخلی همچون سازمان حفاظت محیطزیست، وزارت جهاد کشاورزی، سپاه و بسیج سازندگی اقدامات مناسبی در حوزه محیطزیست انجام میشود. هر یک از سازمانها با به کارگیری روشهای نوین در مهار مشکلات محیطزیستی به ویژه ریز گردها استفاده میکنند.
نظر شما